Cao Bằng với việc thành lập đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân
Cao Bằng là vùng đất có vị trí đặc biệt quan trọng ở phía Đông Bắc Tổ quốc. Ngay từ những ngày đầu dựng nước, Cao Bằng đã là bức “phên dậu” vững chắc của cả nước. Ngay từ khi Chi bộ Nặm Lìn - Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh được thành lập (01/4/1930), những người cộng sản Cao Bằng đã nhận thức sâu sắc và triệt để thực hiện quan điểm của Đảng về vai trò to lớn của lực lượng vũ trang và đấu tranh vũ trang, đó là phải “tổ chức ra quân đội công nông”. Tháng 3/1931, Chi bộ Nặm Lìn đã lựa chọn những cán bộ, đảng viên ưu tú ra nước ngoài học tập quân sự như: cử 04 đồng chí đi học sửa chữa và chế tạo vũ khí tại Trung Quốc, sau đó thành lập binh công xưởng tại vùng núi Lam Sơn (Hồng Việt, Hoà An) để sửa chữa, chế tạo vũ khí trang bị cho cán bộ, hội viên hoạt động bí mật, vừa để tự vệ, vừa để tiêu diệt những tên tay sai gian ác và bọn mật thám chỉ điểm… lùng bắt cán bộ cách mạng. Từ đó, phong trào cách mạng Cao Bằng ngày càng phát triển mạnh. Do thực dân Pháp tăng cường khủng bố, đàn áp và truy lùng bắt giam nhiều cán bộ cách mạng, cuối năm 1940, Đảng bộ Cao Bằng tổ chức đưa 40 cán bộ, đảng viên sang Trung Quốc qua biên giới Việt Nam - Trung Quốc để tránh khủng bố của địch, vừa học tập, huấn luyện quân sự để làm nòng cốt cho phong trào cách mạng.
Trước tình hình thế giới và trong nước biến chuyển nhanh chóng, với tầm nhìn xa, trông rộng của một nhà chiến lược cách mạng thiên tài, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc xác định Cao Bằng là nơi hội tụ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để xây dựng căn cứ địa cách mạng đầu tiên của cả nước. Ngày 28/01/1941, sau 30 năm bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước, cứu dân, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trở về Pác Bó (xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng) để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam; xây dựng Cao Bằng trở thành căn cứ địa cách mạng đầu tiên của cả nước và tích cực chuẩn bị mọi mặt cho Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Tại Cao Bằng, từ ngày 10-19/5/1941, Người đã triệu tập và chủ trì Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 8. Hội nghị đã hoàn chỉnh sự chuyển hướng chỉ đạo chiến lược đối với cách mạng Việt Nam: Đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu; thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh, gọi tắt là Việt Minh; chỉ đạo thành lập các tổ chức quần chúng đều lấy tên là Hội cứu quốc. Hội nghị khẳng định: “Cuộc cách mạng Đông Dương phải kết lễu bằng một cuộc khởi nghĩa võ trang”[1]. Để có “một lực lượng vũ trang toàn quốc”, cần “phải có những tổ chức tiểu tổ du kích, du kích chính thức và tổ chức binh lính đế quốc”[2]; chiến lược cách mạng của nước ta được xác định là cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và xác định khởi nghĩa là vấn đề then chốt. Sau Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ VIII (tháng 5/1941), việc xây dựng lực lượng vũ trang được xúc tiến khẩn trương, những đồng chí cốt cán tốt nhất trong các đoàn thể cứu quốc được lựa chọn “để tổ chức các đội tự vệ và tự vệ chiến đấu, phải xây dựng được một lực lượng vũ trang sẵn sàng”.
Công tác đào tạo cán bộ quân sự cũng được Người chú trọng. Từ 1941 - 1944, đã có khoảng 200 thanh niên Cao Bằng được cử đi học quân sự ở nước ngoài. Đồng thời, từ cuối năm 1941, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã chỉ đạo các đồng chí Lê Quảng Ba, Lê Thiết Hùng, Hoàng Sâm mở một lớp quân sự tập trung đầu tiên tại Pác Bó (Hà Quảng) do Người trực tiếp đề ra kế hoạch huấn luyện và trực tiếp giảng dạy về cách đánh du kích, cách điều tra nắm tình hình địch… Tháng 11/1941, tại Pác Bó, theo chỉ thị của Người, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã thành lập Đội du kích tập trung đầu tiên (còn gọi là Đội du kích Pác Bó), gồm 12 người, do đồng chí Lê Quảng Ba làm đội trưởng. Đội được giao nhiệm vụ bảo vệ cơ quan, bảo vệ cán bộ, xây dựng cơ sở cho lực lượng tự vệ thường, tự vệ chiến đấu, tuyên truyền thực hiện công tác đặc biệt… sau đó được phân tán về các địa phương làm nhiệm vụ.
Đến đầu năm 1942, Đảng bộ Cao Bằng đã mở nhiều lớp huấn luyện quân sự cấp tỉnh để đào tạo cán bộ quân sự cho phong trào cách mạng. Sau các khoá học, học viên trở về địa phương, huấn luyện tổ chức lực lượng vũ trang các cấp. Vì vậy, theo đà phát triển của phong trào Việt Minh, việc luyện tập quân sự trở nên sôi nổi rộng khắp trong phạm vi toàn tỉnh. Đến đầu năm 1943, các xã, tổng thuộc các châu Hà Quảng, Hoà An, Nguyên Bình đều có các đội tự vệ, các lớp huấn luyện quân sự và tổ chức diễn tập quân sự. Bên cạnh đó, Nhân dân còn đẩy mạnh việc tự mua sắm vũ khí ủng hộ lực lượng vũ trang, tạo tiền đề hình thành lực lượng vũ trang. Tháng 3/1944, Liên Tỉnh uỷ Cao - Bắc - Lạng đã chọn căn cứ Lam Sơn, Hoà An để thành lập binh công xưởng do đồng chí Hoàng Đức Thạc (tức Lã) Bí thư Liên Tỉnh uỷ chỉ đạo, để sửa chữa các loại vũ khí, sản xuất các loại vũ khí trang bị cho các đội tự vệ.
Cuối năm 1942, theo chỉ thị của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và quyết định của Liên Tỉnh uỷ Cao - Bắc - Lạng, công tác Nam tiến được đặt ra một cách khẩn trương nhằm cấp tốc tổ chức con đường quần chúng từ Cao Bằng qua Ngân Sơn, Chợ Rã (tỉnh Bắc Kạn) đi về miền xuôi. Chỉ trong một thời gian ngắn, Ban xung phong Nam tiến đã tổ chức được 19 đội xung phong tuyên truyền Nam tiến; khu căn cứ địa “Nam tiến” khai thông xuống các tỉnh: Lạng Sơn, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Hà Giang[3]. Nhờ đó, phong trào cách mạng Cao Bằng có điều kiện liên lạc được với Trung ương Đảng ở miền xuôi và hòa nhập cùng với phong trào cả nước.
Giữa năm 1944, tình hình thế giới có nhiều chuyển biến nhanh chóng. Tháng 8/1944, Trung ương Đảng kêu gọi Nhân dân “Cầm vũ khí, đuổi thù chung”, không khí khởi nghĩa sôi sục khắp nơi. Cuối năm 1944, Nhân dân vùng Cao - Bắc - Lạng sẵn sàng hưởng ứng khởi nghĩa. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, ở thời điểm này, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh[4] chỉ rõ: “Bây giờ thời kỳ cách mạng hòa bình phát triển đã qua nhưng thời kỳ toàn dân khởi nghĩa chưa tới... Phải tìm ra một hình thức thích hợp thì mới có thể đẩy phong trào tiến lên”[5]. “Hình thức thích hợp” lúc bấy giờ, theo Người là thành lập đội quân giải phóng - đội quân chủ lực đầu tiên - Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Trong Chỉ thị thành lập Đội, Người nói rõ: “Tên Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân là chính trị trọng hơn quân sự”[6].
Chấp hành Chỉ thị của Người và sự chỉ đạo của Trung ương, với sự chuẩn bị khẩn trương, chặt chẽ, chu đáo về mọi mặt của Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc Cao Bằng, việc chuẩn bị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng đã hoàn thành. Ngày 22/12/1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo, châu Nguyên Bình, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập gồm 34 chiến sĩ do đồng chí Võ Nguyên Giáp làm chỉ huy, trong đó có 25 chiến sĩ là con em các dân tộc tỉnh Cao Bằng (đồng chí Xích Thắng tức Dương Mạc Thạch làm chính trị viên). Sự kiện Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân - đơn vị chủ lực đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng Việt Nam, tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam được thành lập trên mảnh đất quê hương cội nguồn cách mạng Cao Bằng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung và Đảng bộ, Nhân dân các dân tộc Cao Bằng nói riêng. Cùng với đó, Cao Bằng đã tích cực đóng góp sức người, sức của, góp phần to lớn vào thành công của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
Trước tình hình thế giới và trong nước biến chuyển nhanh chóng, với tầm nhìn xa, trông rộng của một nhà chiến lược cách mạng thiên tài, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc xác định Cao Bằng là nơi hội tụ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để xây dựng căn cứ địa cách mạng đầu tiên của cả nước. Ngày 28/01/1941, sau 30 năm bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước, cứu dân, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trở về Pác Bó (xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng) để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam; xây dựng Cao Bằng trở thành căn cứ địa cách mạng đầu tiên của cả nước và tích cực chuẩn bị mọi mặt cho Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Tại Cao Bằng, từ ngày 10-19/5/1941, Người đã triệu tập và chủ trì Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 8. Hội nghị đã hoàn chỉnh sự chuyển hướng chỉ đạo chiến lược đối với cách mạng Việt Nam: Đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu; thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh, gọi tắt là Việt Minh; chỉ đạo thành lập các tổ chức quần chúng đều lấy tên là Hội cứu quốc. Hội nghị khẳng định: “Cuộc cách mạng Đông Dương phải kết lễu bằng một cuộc khởi nghĩa võ trang”[1]. Để có “một lực lượng vũ trang toàn quốc”, cần “phải có những tổ chức tiểu tổ du kích, du kích chính thức và tổ chức binh lính đế quốc”[2]; chiến lược cách mạng của nước ta được xác định là cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và xác định khởi nghĩa là vấn đề then chốt. Sau Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ VIII (tháng 5/1941), việc xây dựng lực lượng vũ trang được xúc tiến khẩn trương, những đồng chí cốt cán tốt nhất trong các đoàn thể cứu quốc được lựa chọn “để tổ chức các đội tự vệ và tự vệ chiến đấu, phải xây dựng được một lực lượng vũ trang sẵn sàng”.
Công tác đào tạo cán bộ quân sự cũng được Người chú trọng. Từ 1941 - 1944, đã có khoảng 200 thanh niên Cao Bằng được cử đi học quân sự ở nước ngoài. Đồng thời, từ cuối năm 1941, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã chỉ đạo các đồng chí Lê Quảng Ba, Lê Thiết Hùng, Hoàng Sâm mở một lớp quân sự tập trung đầu tiên tại Pác Bó (Hà Quảng) do Người trực tiếp đề ra kế hoạch huấn luyện và trực tiếp giảng dạy về cách đánh du kích, cách điều tra nắm tình hình địch… Tháng 11/1941, tại Pác Bó, theo chỉ thị của Người, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã thành lập Đội du kích tập trung đầu tiên (còn gọi là Đội du kích Pác Bó), gồm 12 người, do đồng chí Lê Quảng Ba làm đội trưởng. Đội được giao nhiệm vụ bảo vệ cơ quan, bảo vệ cán bộ, xây dựng cơ sở cho lực lượng tự vệ thường, tự vệ chiến đấu, tuyên truyền thực hiện công tác đặc biệt… sau đó được phân tán về các địa phương làm nhiệm vụ.
Đến đầu năm 1942, Đảng bộ Cao Bằng đã mở nhiều lớp huấn luyện quân sự cấp tỉnh để đào tạo cán bộ quân sự cho phong trào cách mạng. Sau các khoá học, học viên trở về địa phương, huấn luyện tổ chức lực lượng vũ trang các cấp. Vì vậy, theo đà phát triển của phong trào Việt Minh, việc luyện tập quân sự trở nên sôi nổi rộng khắp trong phạm vi toàn tỉnh. Đến đầu năm 1943, các xã, tổng thuộc các châu Hà Quảng, Hoà An, Nguyên Bình đều có các đội tự vệ, các lớp huấn luyện quân sự và tổ chức diễn tập quân sự. Bên cạnh đó, Nhân dân còn đẩy mạnh việc tự mua sắm vũ khí ủng hộ lực lượng vũ trang, tạo tiền đề hình thành lực lượng vũ trang. Tháng 3/1944, Liên Tỉnh uỷ Cao - Bắc - Lạng đã chọn căn cứ Lam Sơn, Hoà An để thành lập binh công xưởng do đồng chí Hoàng Đức Thạc (tức Lã) Bí thư Liên Tỉnh uỷ chỉ đạo, để sửa chữa các loại vũ khí, sản xuất các loại vũ khí trang bị cho các đội tự vệ.
Cuối năm 1942, theo chỉ thị của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và quyết định của Liên Tỉnh uỷ Cao - Bắc - Lạng, công tác Nam tiến được đặt ra một cách khẩn trương nhằm cấp tốc tổ chức con đường quần chúng từ Cao Bằng qua Ngân Sơn, Chợ Rã (tỉnh Bắc Kạn) đi về miền xuôi. Chỉ trong một thời gian ngắn, Ban xung phong Nam tiến đã tổ chức được 19 đội xung phong tuyên truyền Nam tiến; khu căn cứ địa “Nam tiến” khai thông xuống các tỉnh: Lạng Sơn, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Hà Giang[3]. Nhờ đó, phong trào cách mạng Cao Bằng có điều kiện liên lạc được với Trung ương Đảng ở miền xuôi và hòa nhập cùng với phong trào cả nước.
Giữa năm 1944, tình hình thế giới có nhiều chuyển biến nhanh chóng. Tháng 8/1944, Trung ương Đảng kêu gọi Nhân dân “Cầm vũ khí, đuổi thù chung”, không khí khởi nghĩa sôi sục khắp nơi. Cuối năm 1944, Nhân dân vùng Cao - Bắc - Lạng sẵn sàng hưởng ứng khởi nghĩa. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, ở thời điểm này, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh[4] chỉ rõ: “Bây giờ thời kỳ cách mạng hòa bình phát triển đã qua nhưng thời kỳ toàn dân khởi nghĩa chưa tới... Phải tìm ra một hình thức thích hợp thì mới có thể đẩy phong trào tiến lên”[5]. “Hình thức thích hợp” lúc bấy giờ, theo Người là thành lập đội quân giải phóng - đội quân chủ lực đầu tiên - Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Trong Chỉ thị thành lập Đội, Người nói rõ: “Tên Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân là chính trị trọng hơn quân sự”[6].
Chấp hành Chỉ thị của Người và sự chỉ đạo của Trung ương, với sự chuẩn bị khẩn trương, chặt chẽ, chu đáo về mọi mặt của Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc Cao Bằng, việc chuẩn bị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng đã hoàn thành. Ngày 22/12/1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo, châu Nguyên Bình, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập gồm 34 chiến sĩ do đồng chí Võ Nguyên Giáp làm chỉ huy, trong đó có 25 chiến sĩ là con em các dân tộc tỉnh Cao Bằng (đồng chí Xích Thắng tức Dương Mạc Thạch làm chính trị viên). Sự kiện Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân - đơn vị chủ lực đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng Việt Nam, tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam được thành lập trên mảnh đất quê hương cội nguồn cách mạng Cao Bằng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung và Đảng bộ, Nhân dân các dân tộc Cao Bằng nói riêng. Cùng với đó, Cao Bằng đã tích cực đóng góp sức người, sức của, góp phần to lớn vào thành công của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
Chỉ hai ngày sau khi thành lập, dưới sự chỉ huy của đồng chí Võ Nguyên Giáp, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân lập được chiến công vang dội, trong 2 ngày 25, 26/12/1944, Đội tiến công tiêu diệt gọn 02 đồn Phai Khắt, Nà Ngần, mở đầu truyền thống “đánh thắng trận đầu” của Quân đội ta. Sự ra đời của Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân là một bước ngoặt lịch sử trên con đường đấu tranh cách mạng giải phóng của dân tộc ta. Từ đây, cách mạng Việt Nam xuất hiện ba hình thức tổ chức của lực lượng vũ trang Nhân dân: Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân là đội quân chủ lực, các đội vũ trang ở các châu và các đội tự vệ nửa vũ trang ở xã. Lần đầu tiên trong lịch sử, giai cấp công nhân và Nhân dân Việt Nam có một Quân đội kiểu mới do Đảng Cộng sản Việt Nam và Lãnh tụ Hồ Chí Minh tổ chức, giáo dục, rèn luyện và lãnh đạo; một Quân đội mang bản chất giai cấp công nhân, từ Nhân dân mà ra, vì Nhân dân mà chiến đấu, anh hùng, dũng cảm, sẵn sàng hi sinh vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vì tự do, hạnh phúc của Nhân dân.Cùng với sự lớn mạnh của phong trào cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự chỉ huy của Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp, sự giúp đỡ, đùm bọc của Nhân dân các dân tộc tỉnh Cao Bằng, cùng với Nhân dân cả nước, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân - Đội quân chủ lực đầu tiên đã không ngừng phát triển, trở thành đội quân vững vàng về chính trị, tài giỏi về quân sự, chiến đấu và chiến thắng trong Cách mạng Tháng Tám, trong 30 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược và là nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa từ năm 1975 đến nay. Đúng như tiên đoán của Bác Hồ: Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân “Tuy lúc đầu quy mô của nó còn nhỏ, nhưng tiền đồ của nó rất vẻ vang. Nó là khởi điểm của giải phóng quân, nó có thể đi suốt từ Nam chí Bắc, khắp đất nước chúng ta”[7]. Đó là Đội quân Anh hùng của Dân tộc Anh hùng.Trải qua các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, quê hương cội nguồn cách mạng Cao Bằng rất vinh dự, tự hào được thay mặt đồng bào cả nước đón Bác Hồ trở về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam, là nơi ra đời Mặt trận Việt Minh, nơi thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Trải qua hơn 90 năm xây dựng và phát triển, dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng Cộng sản Việt Nam, kế thừa và phát huy truyền thống quê hương cội nguồn cách mạng và tinh thần quyết chiến, quyết thắng của Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc tỉnh Cao Bằng đã luôn nêu cao tinh thần yêu nước, đoàn kết một lòng, nỗ lực cùng cả nước thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, quyết tâm xây dựng Cao Bằng “trở thành một trong những “đao đí rủng lai” (tiếng Tày nghĩa là ngôi sao rất sáng) như lòng mong mỏi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi về thăm tỉnh năm 1994.
Bế Thanh Tịnh
Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Cao Bằng
Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Cao Bằng
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, tập 7 (1940-1945), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tr.129.
[2] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập, tập 7, Sđd, tr.130.
[3] 70 năm Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, Nxb Văn hoá - Thông tin, tr.18.
[4] Tháng 8/1942, lấy tên là Hồ Chí Minh, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đại diện cho Mặt trận Việt Minh và Phân hội Việt Nam thuộc Hiệp hội Quốc tế chống xâm lược sang Trung Quốc tìm sự liên minh quốc tế, cùng phối hợp hành động chống phát xít trên chiến trường Thái Bình Dương. Người bị chính quyền địa phương của Tưởng Giới Thạch bắt giam trong các nhà lao ở tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc). Trong thời gian 01 năm 14 ngày bị tù, Người đã viết tập thơ “Nhật ký trong tù”. Tháng 9/1943, Người được trả tự do. Đến tháng 9/1944, Người trở về Cao Bằng.
[5] Võ Nguyên Giáp: Những chặng đường lịch sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,1994, tr.123.
[6] Võ Nguyên Giáp: Những chặng đường lịch sử, Sđd, tr.131.
[7] Võ Nguyên Giáp: Những chặng đường lịch sử, Sđd, tr.132.
Tác giả: Bế Thanh Tịnh
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là %s để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Video hoạt động
Liên kết Website
Thống kê truy cập
- Đang truy cập20
- Máy chủ tìm kiếm5
- Khách viếng thăm15
- Hôm nay1,746
- Tháng hiện tại323,078
- Tổng lượt truy cập4,129,268